«ՖԱՆՏԱԶԻԱՆ ԻՐԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆԻՑ ՀԵՌԱՑՈՒՄ ՉԷ, ԴԱ ՃՇՄԱՐՏՈՒԹՅՈՒՆ Է, ԲԱՅՑ ԳԵՂԱՐՎԵՍՏԱԿԱՆ ՃՇՄԱՐՏՈՒԹՅՈՒՆ»

«Չեմ կարող ասել` համաձա՞յն եմ եղել նրա հետ, թե՞ ոչ: Ճշմարտությունն այն է, որ ես չէի հասկանում` ով է իմ կողքին: Նա ինձ համար առաջին հերթին Մոսկվայի Տագանկայի թատրոնի դերասան էր: Կարող եմ գաղտնիք բացել. այն մարդիկ, ովքեր նրա կողքին էին, իրականում չէին ճանաչում նրան: Չափից դուրս մոտ էր, մատչելի, չափից դուրս շատ էր մտերիմներին տալիս ու նվիրում և չէր պահանջում, որ ասեին` դու մեծ ես, հիասքանչ ես. նրան դա պետք չէր: Բայց տարիների հետ, կարծում եմ, ես սկսեցի նրան ավելի հասկանալ»,- Մոսկվայի տանն օրերս կայացած ռեժիսոր Պյոտր Բուսլովի «Վիսոցկի. շնորհակալություն, որ ողջ ես» ֆիլմի երևանյան պրեմիերայից հետո ասաց լեգենդար Վլադիմիր Վիսոցկու որդին` Նիկիտա Վիսոցկին, ով նաև ֆիլմի սցենարիստն է և պրոդյուսերներից մեկը: Ֆիլմի վրա աշխատանքները տևել են 5 տարի, ընդհանուր բյուջեն կազմել է 12 մլն դոլար: Հայտնի չէ, թե ով է մարմնավորում սիրված հերոսին, սակայն ժամանակակից տեխնոլոգիաները թույլ են տալիս էկրանին տեսնել Վիսոցկու կրկնօրինակին:
Նիկիտա Վիսոցկու համոզմամբ` առաջին գեղարվեստական ֆիլմը Վիսոցկու մասին կայացավ, որովհետև եկել էր նրա մասին այս ձևով խոսելու ժամանակը: Նա համաձայն չէ այն դիտարկմանը, թե ֆիլմը Վիսոցկու հիվանդության (թմրանյութերից կախվածության) մասին է: «Սա պատմություն է այն մասին, թե ինչպես մարդը չի հանձնվում, չի կորցնում իրեն ամենասարսափելի իրավիճակներում,- ասաց նա:- Պատմություն է նրա ապրումների, տառապանքի, նրա սիրո մասին: Կարելի էր հերոսական դրվագներ ներկայացնել ու չստանալ ոչ մի արձագանք: Սա զրույց է մեր երեխաների հետ: Իմ սերունդը, ցավոք, վերջինն է, որ հիշում է Վիսոցկուն բեմի վրա, տեսել է նրան կյանքում: Փորձել ենք երիտասարդ սերնդին նորովի ներկայացնել այն, ինչը սիրել ենք, ինչը հուզել է մեզ: Կարող են սիրել-չսիրել ֆիլմը, ինձ համար մեկ չէ, բայց ես արել եմ դա և ավելին անել չէի կարող»:
Քննադատություններին ֆիլմի հեղինակը ցավով է վերաբերվում, բայց և նշում է. «Բոլորն իրենցն են համարում Վիսոցկուն. իշխանությունն ասում է` մերն է Վիսոցկին, լիբերալներն ասում են` մեր շարքերից է, հանցագործ աշխարհն ասում է ` Վոլոդյան մերն է, ռուսական շանսոններն ասում են` մերն է, ինձ պատմել են նաև` ինչպես են զինվորականները լսում նրան Աֆղանստանում ու համարում իրենցը: Իսկ նա մեկն է»:
«Վիսոցկի. շնորհակալություն, որ ողջ ես» գեղարվեստական ֆիլմը միանշանակ չընդունվեց նաև հայ հանդիսատեսի կողմից:
«Շարմ հոլդինգի» տնօրեն ԿԱՐԵՆ ՂԱԶԱՐՅԱՆԸ նկատեց, որ ֆիլմի գեղարվեստական կողմը, հատուկ էֆեկտները, ձայնաշարը` հնչողությունը, ամեն ինչ հոյակապ էր, սակայն նոր սերնդին, որը չգիտի Վիսոցկուն, նրա ապրած ժամանակաշրջանը, դժվար է այս ֆիլմի միջոցով մոտեցնել մեծ արտիստի իրական կերպարին: «Վիսոցկի-մարդուն տեսնում ենք միայն ֆիլմի վերջում` կլինիկական մահից հետո: Տպավորությունն այնպիսին է, որ կերպարն այնքան էլ բացահայտված չէ»,- ասաց նա:
Կինոգետ ՍԻՐԱՆՈՒՅՇ ԳԱԼՍՏՅԱՆԻ դիտարկմամբ` ֆիլմում գրեթե չի երևում այդ տաղանդավոր, մեծ արվեստագետը։ «Կինոարվեստի տեսանկյունից արժեքավոր միայն մի էպիզոդ մնաց իմ ներսում. դատարկ բարձրախոս, բեմն առանց Վիսոցկու, իսկ դահլիճը ծափահարում է: Լավ արված ֆիլմ էր, բայց եթե, ինչպես հեղինակն է ասում, նոր սերունդն այս ֆիլմով սկսեց հետաքրքրվել ու ճանաչել Վիսոցկուն, ուրեմն այս հզոր մասշտաբի տեր մարդու` թմրադեղերի զոհ լինելու հանգամանքը շատ լավ գովազդ եղավ,- ասաց Սիրանույշ Գալստյանն ու անդրադարձավ դերակատարի արտաքին բացարձակ նմանության խնդրին:- Ժամանակին Նապոլեոնի կերպարը «Վաթեռլո» կինոնկարում մարմնավորած Ռոդ Ստայգերին նույնիսկ դիմահարդարում չի արվել, դեմքին չի ավելացվել «նապոլեոնյան պրոֆիլ», բայց, երևի թե, ամենահաջողված կերպարն է: Իսկ այս դեպքում գործ ունենք 100-տոկոսանոց «պորտրետային» նմանության հետ, որը վախեցնելու աստիճանի անբնական է և վանում է այդչափ նատուրալիստական լինելու պատճառով, ասես նրա կենսաբանական պատճենի հետ գործ ունենք: Իսկ ո՞ւր է գեղարվեստական կերպար ասվածը»:
Մինչդեռ ֆիլմի հեղինակի համոզմամբ` պե՞տք է ֆիլմը երիտասարդներին, թե՞ ոչ, ցույց կտա ժամանակը. ներկայացված է կերպարի, երևույթի ընդամենը մի հատվածը, մի կաթիլը, իսկ ծովը կարող են տեսնել կամ չտեսնել:
«Երիտասարդների շրջանում ֆիլմն անասելի հետաքրքրություն է առաջացրել Վիսոցկու անձի և ստեղծագործության նկատմամբ,- ասաց նա:- Ինձ հայտնի է, որ երիտասարդները գրախանութներում փնտրում են Վիսոցկու մասին պատմող գրքեր, համացանցից վերբեռնում են նրա երգերը, իսկ ուսուցիչները խնդրել են մեզ թանգարանից նյութեր տրամադրել, որ կարողանան պատասխանել աշակերտների հարցերին»:
Կինոդիտողներին հետաքրքրում է` իրակա՞ն են ֆիլմում տեղ գտած իրադարձությունները: «Երբ Վիսոցկուն հարցրել են` ինչո՞ւ է գրում այն մասին, ինչ չգիտի` պատերազմի, նավաստիների, լեռնագնացների, նա պատասխանել է, որ արվեստում 10 տոկոսն է ճշմարտություն, այն է, ինչ մարդն ապրել է, գիտի, իսկ 90 տոկոսը ֆանտազիա է»։
Նիկիտա Վիսոցկու համոզմամբ էլ` ֆանտազիան իրականությունից հեռացում չէ. դա ճշմարտություն է, բայց գեղարվեստական ճշմարտություն:
Արմինե ՍԱՐԳՍՅԱՆ

Մեկնաբանություններ